နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမွုဆိုင္ရာမူေဘာင္အား အခါအားေလ်ာ္စြာ ျပင္ဆင္၍ ပိုမိုေကာင္းမြန္သည့္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနသည္ဟု ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ ဦးေဆာင္အဖြဲ႕(Peace Process Steering Team- PPST) အဖြဲ႕ဝင္ႏွင့္ ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္(PNLO) ဦးေဆာင္နာယက ဗိုလ္မွူးႀကီး ခြန္ဥကၠာ က ေျပာဆိုသည္။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေရးရာ ဖြံ့ၿဖိဳးေရးႏွင့္ သုေတသနအသင္း (CDES) မွ ႀကီးမွူး၍ ဒီဇင္ဘာ ၁၀ ရက္တြင္ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕၊ ဖိုးစိန္လမ္းရွိ ဂရင္းေဟးလ္ဟိုတယ္၌ က်င္းပသည့္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဖိုရမ္သို႔ တက္ေရာက္လာသူတစ္ ဦးက ေမးခြန္းေမးျမန္းသည္ကို ခြန္ဥကၠာက ျပန္လည္ ေျဖဆိုျခင္းျဖစ္သည္။

 “နိုင္ငံေရးအဆင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြ မျပည့္စုံဘူးေျပာတာက ၿပီးျပည့္စုံတဲ့ဟာေတာ့ မရွိပါဘူး။ေနာက္ၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုင္းျပည္မွာ မလုပ္ဖူးတဲ့အလုပ္ပါ။ အမ်ိဳးသားအဆင့္နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲက အေကာင္းဆုံးျဖစ္ ေအာင္ေတာ့ႀကိဳးစားတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္ေတာ့မွ ၿပီးျပည့္စုံတာ မရွိပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေကာင္းဆုံး ႀကိဳးစားေန တဲ့ေနရာမွာ လိုအပ္ခ်က္ေတြရွိမယ္။ ရွိတဲ့အတြက္လည္းပဲ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးမွုဆိုင္ရာ မူေဘာင္ကို ျပင္ေနရ တယ္။ အခုဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေနာက္ဆုံးမူေဘာင္ကို ျပင္ေနၿပီ။ အရင္ေဆြးေႏြးပြဲေတြရဲ့ အားနည္းခ်က္၊ အားသာခ်က္ကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒီေဆြးေႏြးပြဲေတြကို လမ္းညႊန္ထားတဲ့မူေဘာင္က ျပင္ဖို႔လိုရင္ အခါအားေလ်ာ္ စြာ ျပင္ၿပီးေတာ့ ပိုေကာင္းမြန္တဲ့ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲျဖစ္ေအာင္ ႀကိဳးစားေနတာ ရွိပါတယ္” ဟု ခြန္ဥကၠာက ဆိုသည္။

အဆိုပါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဖိုရမ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမွု ပူးတြဲေကာ္မတီ (UPDJC) အတြင္းေရးမွူး အဖြဲ႕ဝင္ ေဒါက္တာဆလိုင္းလ်န္မွုန္းက ဦးေဆာင္ေဆြးေႏြးခဲ့ၿပီး ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ဝင္ ဦးေအာင္စိုး၊ ပအိုဝ္းအမ်ိဳးသားလြတ္ေျမာက္ေရးအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (PNLO) ဦးေဆာင္နာယက ဗိုလ္မွူးႀကီးခြန္ဥကၠာ၊ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္း ေရးႏွင့္ လုံျခဳံေရးသိပၸံေက်ာင္း၏ အမွုေဆာင္ဒါရိုက္တာ ေဒၚခင္မမမ်ိဳးႏွင့္ ျမန္မာနိုင္ငံလုံးဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသား မ်ားဒီမိုကရက္တစ္တပ္ဦး (ABSDF) ဒုတိယဥကၠ႒ ရဲေဘာ္မ်ိဳးဝင္းတို႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။

ထိုေဆြးပြဲတြင္ ရဲေဘာ္မ်ိဳးဝင္းက နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို လူမ်ိဳးအလိုက္နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲ၊ ေဒသအလိုက္နိုင္ငံ ေရးေဆြးေႏြးပြဲ၊ အေၾကာင္းအရာအလိုက္ နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲဟူ၍ ပုံစံသုံးမ်ိဳးျဖင့္ ေဆြးေႏြးေနၿပီး ယင္းနိုင္ငံေရး ေဆြးေႏြးပြဲမ်ားမွာ ၿပီးျပည့္စုံမွုမရွိေၾကာင္း ေဆြးေႏြးခဲ့သည္။ ထိုေဆြးေႏြးခ်က္အေပၚ တက္ေရာက္လာသူတစ္ဦး က အျခားနည္းလမ္းရွိသလားဟု ေမးခြန္းေမးျမန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္သည္။

ယင္းေမးခြန္းအေပၚ ေဒၚခင္မမမ်ိဳးကလည္း အမ်ိဳးသားအဆင့္နိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို အားေကာင္းေအာင္ စနစ္ တက် လုပ္ေဆာင္ရန္၊ စီမံခန္႔ခြဲမွု ပိုမိုလုပ္ေဆာင္ရန္စသည့္အခ်က္မ်ားကို အႀကံျပဳေဆြးေႏြးသည္။

“ဆရာမ အႀကံေပးသြားတာ အင္မတန္မွ ေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕ျပႆနာအရမ္းႀကီးတယ္။ နိုင္ငံ ေရး ပရိုဂရမ္ျဖစ္ေနလို႔ပါ။ သင္တန္းတစ္ခု၊ NGO တစ္ခု ပရိုဂရမ္လုပ္ရသလို မလြယ္ပါဘူး။ ဆရာမေျပာသလို ပင္လုံညီလာခံၿပီးရင္ ဘာလုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ Planning ကၽြန္ေတာ္တို႔မွာ ရွိၿပီးသားပါ။ Process menage ကိုလည္း ကၽြန္ေတာ္ေကာင္းေကာင္းသိပါတယ္။ လုပ္မယ္လို႔လည္း အတြင္းေရးမွူးအဖြဲ႕က ဆုံးျဖတ္ထားၿပီးသား။ ဒါေပမဲ့ လက္ေတြ႕လုပ္လို႔မရဘူး။ မထင္မွတ္တဲ့ နိုင္ငံေရးကိစၥရပ္ေတြ အမ်ားႀကီး ေပၚလာလို႔ပါ” ဟု ရဲေဘာ္မ်ိဳးဝင္းက ျပန္လည္ေဆြးေႏြးသည္။

တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေရးရာ ဖြံ့ၿဖိဳးေရးႏွင့္ သုေတသနအသင္း (CDES) မွ ႀကီးမွူး၍ ယခုကဲ့သို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဖိုရမ္ မ်ားကို တိုင္းႏွင့္ျပည္နယ္မ်ားတြင္ အႀကိမ္ ၂၀ ခန္႔ ျပဳလုပ္ၿပီးျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာဆလိုင္းလ်န္မွုန္းက ေျပာသည္။