ရခိုင္ျပည္နယ္ ေမာင္ေတာခရိုင္ ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္ စသည့္ ၿမိဳ႕နယ္သုံးၿမိဳ႕နယ္ရွိ ရဲကင္း ၃၀ ကို Arakan Rohingya Salvation Army (ARSA) အဖြဲ႕က ၂၀၁၇ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္ ၂၅ ရက္မွ စတင္ ကာ ၾသဂုတ္ ၃၀ ရက္အထိ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မွုမ်ား ျပဳလုပ္ေနသည္။

စတင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အၾကမ္းဖက္ တိုက္ခိုက္မွုတြင္ လုံျခဳံေရး တပ္ဖြဲ႕ဝင္ ၁၁ ဦး၊ လဝက အရာရွိ ၁ ဦး၊ ဟိႏၵိဴ ဘာသာဝင္ ၆ ဦးတို႔ အပါအဝင္ ဌာေနတိုင္းရင္းသားမ်ား သတ္ျဖတ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ တပ္မေတာ္မွ လုံျခဳံေရးမ်ားေပး၍ ေဒသခံလူထုကို လုံျခဳံသည့္ ေနရာေဒသသို႔ ေရႊ႕ေျပာင္းေနေသာ္ လည္း ဆက္လက္ တိုက္ခိုက္မွုမ်ား ျဖစ္ပြားေနသည္။

ရခိုင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီ (ALP)က အစိုးရႏွင့္ ပူးေပါင္း၍ လုံျခဳံေရး ေဆာင္ရြက္သြားရန္ တင္ျပမွု မ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း အစိုးရဘက္က တစုံတရာတုံ႔ျပန္ျခင္း မရွိေသးသည့္အေပၚ ALP ဒု ဥကၠ႒ ဦးခိုင္စိုး နိုင္ေအာင္ ကို ဧရာဝတီ အႀကီးတန္း သတင္းေထာက္ ခ်စ္မင္းထြန္းက ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းထားသည္မ်ားကို ေဖာ္ျပလိုက္ ပါ သည္။

ေမး။ ။ ရခိုင္မွာ အၾကမ္းဖက္မွုေတြ ျဖစ္ေနတာနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ALP က လုံျခဳံေရး ေပးသြားဖို႔ ေဆာင္ရြက္ ေန တယ္ လို႔ သိရတယ္။ ဘယ္လို ေဆာင္ရြက္မွာလဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ေဆာင္ရြက္ဖို႔အတြက္ ပထမတခါ ထုတ္ျပန္ၿပီၿပီး။ အၾကမ္းဖက္မွုနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ အစိုးရနဲ႔ က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လိုတယ္ဆိုတဲ့ ထုတ္ျပန္ခ်က္ တခုထုတ္ၿပီၿပီး။

ဒါေပမယ့္ အစိုးရက တုံ႔ျပန္မွု မရွိဘူး။ အဓိက တကယ္ေျပာမယ္ဆိုရင္ အၾကမ္းဖက္မွုကို က်ေနာ္တို႔ ရွုတ္ခ် တယ္။ ဒါ မလုပ္သင့္တာကို လုပ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လုံျခဳံေရးစခန္း ၃၀ ေက်ာ္ တိုက္ခိုက္ခံရတယ္ ဆိုတာ တမင္တကာ ဖန္တီးၿပီလုပ္တယ္။ ရည္ရြယ္ခ်က္ ရွိရွိလုပ္တဲ့ ပုံစံမ်ိဳးျဖစ္တယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္ လြတ္ေျမာက္ေရး ပါတီ(ALP) အေနနဲ႔ NCA ကို လက္မွတ္ ေရးထိုးထားတဲ့ တိုင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ အစည္းတခု ျဖစ္တဲ့ အတြက္ အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္လိုတယ္။ အစိုးရက တုံ႔ျပန္မွု မရွိဘူး က်ေနာ္တို႔ကို။

ေမး။ ။ အခုလို အစိုးရက လုံျခဳံေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔ တင္ျပတဲ့အေပၚ တုံ႔ျပန္မွုမရွိတာက ဘယ္လို အေၾကာင္းအရာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္နိုင္တယ္လို႔ သုံးသပ္မိလဲ။

ေျဖ။ ။ အဲဒါက က်ေနာ္တို႔လည္း မခန႔္မွန္းနိုင္ဘူးဗ်။ ဘာေၾကာင့္လဲ ဆိုတာ။

ေမး။ ။ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ ဆရာတို႔က လုံျခဳံေရးေပးဖို႔ တင္ျပရာမွာ အစိုးရဘက္က တုံ႔ျပန္မွုမရွိဘူး ဆိုေတာ့ ဒါကို ဘယ္လို ပုံစံနဲ႔ ေျဖရွင္းသင့္တယ္လို႔ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္ကို အႀကံျပဳ တင္ျပထားတာ ရွိပါသလဲ။

ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ ဆက္ၿပီးေတာ့ ႀကိဳးပမ္းေနတယ္။ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္နိုင္ေအာင္ ရခိုင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ အစည္းမ်ား၊ ရခိုင ္နိုင္ငံေရးပါတီမ်ား၊ ရခိုင္ျပည္သူမ်ား၊ အစိုးရနဲ႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္နိုင္ေအာင္ ႀကိဳးပမ္းေနတာ ေတာ့ ရွိတယ္။

ေမး။ ။ ဒီႀကိဳးပမ္းမွု က ဘယ္အေျခအေန ဘယ္အတိုင္းအတာထိ ေရာက္ေနၿပီလဲ။

ေျဖ။ ။ အဲဒါ ဘာမွ တုံ႔ျပန္မွု မရွိေတာ့ ဘယ္အတိုင္းအတာအထိ ရွိေနလဲ ဆိုတာ ေျပာဖို႔ ခက္တယ္။

ေမး။ ။ အခုရခိုင္မွာ အၾကမ္းဖက္တိုက္ခိုက္မွု ျဖစ္စဥ္က ဘာအတြက္ ျဖစ္ေပၚလာတယ္လို႔ သုံးသပ္မိလဲ။

ေျဖ။ ။ အဲဒါက က်ေနာ္ထင္တယ္။ ဘဂၤလားေဒ့ရွ္နိုင္ငံက အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ရခိုင္ျပည္ကို ေရာက္လာ တဲ့ ဘဂၤါလီ မြတ္စလင္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ နိုင္ငံသားျပဳခြင့္ဥပေဒ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ ဥပေဒကို လက္ေတြ႕ အေကာင္ အထည္ေဖာ္မွု မေဆာင္ရြက္နိုင္သည့္ ကာလပတ္လုံး ဒီအၾကမ္းဖက္မွုက ရွိေနမွာပဲလို႔ အဲဒီလို သုံးသပ္မိတယ္။

ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ တဖက္မွာ လူမ်ိဳးနာမည္ ဖန္တီးၿပီးေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာ မရွိတဲ့ လူမ်ိဳးတခု ဖန္တီးၿပီေတာ့ နိုင္ငံတကာမွာ ဝါဒျဖန႔္ေနတာက အခုအၾကမ္းဖက္မွုကို တစုံတရာ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ျမင္တယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၁၉၈၂ ခုႏွစ္ နိုင္ငံသားျပဳမွု ဥပေဒကို တည္ဆဲဥပေဒအရ အေကာင္အထည္ ေဖာ္ဖို႔လိုတယ္။ အဲဒါကို အေကာင္အထည္ မေဖာ္နိုင္မွု ကာလပတ္လုံးကေတာ့ အၾကမ္းဖက္မွု ရွိေနမွာပဲလို႔ ျမင္တယ္။

အထူးသျဖင့္ ရခိုင္ျပည္နယ္က ေမာင္ေတာ၊ ဘူးသီးေတာင္၊ ရေသ့ေတာင္ေဒသဟာ အိမ္ရွင္ေတြက ဧည့္သည္ ျဖစ္သြားနိုင္တယ္။

ေမး။ ။ ရခိုင္ လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ ရကၡိဳင့္ တပ္မေတာ္ (AA) နဲ႔ ALP) အခ်င္းခ်င္း ၾသဂုတ္ ၂၃ ရက္က တိုက္ပြဲ ျဖစ္သြားတာကေရာ ဘာကို အေျခတည္ၿပီးေတာ့ ျဖစ္တာလဲ။ အခုဘယ္လို ညႇိႏွိုင္းေဆာင္ရြက္မွုေတြ လုပ္ေန လဲ။

ေျဖ။ ။ အဲဒါက အိႏၵိယ ေဘာ္ဒါ (နယ္စပ္)မွာရွိတဲ့ က်ေနာ္တို႔ စခန္းေတြကို လာတိုက္တယ္။ လာတိုက္တယ္ ဆိုေတာ့ အဲဒီမွာရွိတဲ့ စခန္းေတြကို သူတို႔သိမ္းၿပီးေတာ့ သူတို႔အေျခခံစခန္း ေဆာက္လိုတဲ့ ဆႏၵေတာ့ ရွိတယ္။ ေတာ္ေတာ္ ရွုပ္ေထြးတယ္ဗ် ဒီကိစၥက၊ ပထဝီနိုင္ငံေရးအရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ေျမာက္ပိုင္းမဟာမိတ္ ၇ ဖြဲ႕မွာ က်ေနာ္တို႔ကို တိုက္တဲ့ AA ကလည္းပါေနတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္ ေျပာရတာေတာ့ ေတာ္ေတာ္ ခက္တယ္။

ပထဝီ နိုင္ငံေရးအရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ တ႐ုတ္ကလည္း ေျမာက္ပိုင္းအဖြဲ႕ေတြကို လုပ္ေနသလို ခန႔္မွန္းရတာ ခက္တယ္။ က်ေနာ္တို႔ စခန္းေတြကို ဝင္တိုက္တယ္ ဆိုတာကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ေနရာေတြမွာ သူတို႔ အစားထိုး ဝင္ေရာက္လိုတဲ့ သေဘာျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္တို႔ ယူဆတယ္။ ကိုယ့္အခ်င္းခ်င္း လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡာမျဖစ္ သင့္ဘူး။ တကယ္ေတာ့ စားပြဲဝိုင္းေပၚမွာ ေဆြးေႏြးၿပီး ေျဖရွင္း ညႇိႏွိုင္းေဆြးေႏြးမွ နည္းလမ္းရနိုင္တယ္ေပါ့။

ေမး။ ။ ဒီကိစၥ (ရခိုင္အဖြဲ႕ အခ်င္းခ်င္း တိုက္ပြဲျဖစ္ပြားမွု)ကို ေျဖရွင္းဖို႔ စာပို႔ထားတယ္လို႔ သိရတယ္။ AA ဘက္က လက္ခံမွု ရွိလား၊ ဘယ္လိုအေျခအေန ရွိပါသလဲ။